تقسم بندی انواع مسابقات اتومبیل رانی
مسابقات اتومبیل رانی به دو بخش مسابقات در داخل و خارج از پیست تقسیم‌بندی میشود. مسابقات داخل پیست با تعداد دورهایی مشخص با زمان‌بندی از پیش تعیین شده برگزار و مسابقات خارج پیست نیز اغلب با همان شرایط ولی در مسیرهای طبیعی یا مصنوعی ساخته شده، انجام میشود که این مسیرها می‌تواند از خیابان‌های عادی سطح شهرها تا مسیرهای صعب‌العبور در مناطق جنگلی یا بیابانی و کوهستانی باشد.
اتومبیلرانی (به انگلیسی: Auto racing) رقابتی مبتنی بر مهارت‌های رانندگی است و بر اصل سرعت و دست فرمان (خوش‌دستی) استوار است. در ایران مسابقه‌های این ورزش در این شاخه‌ها برگزار میشود:
- مسابقه رانندگی سرعت
- کارتینگ
- رالی
انواع مسابقات اتومبیل رانی
این مسابقات در انواع مختلف و با شرایط گوناگونی برگزار می‌شوند. انواع مسابقات اتومبیلرانی (بدون استثنا) همواره با حواشی و اتفاقات بسیاری همراه هستند. تاریخچه هر کدام از این مسابقات پر از قهرمانی‌ها، شادی و غم و حوادث ماندگاری است.
شاید بتوان به نوعی گفت این مسابقات از خطرناک‌ترین رقابت‌های دنیا نیز دانست. حوادث مختلف رانندگی که منجر به مرگ و یا مجروح شدن رانندگان و حتی تماشاچیان این مسابقات شده است، هیجان و گرمای رقابت‌های اتومبیلرانی را بیشتر کرده است.
مسابقات اتومبیل رانی ایندی ۵۰۰
مسابقات ایندی ۵۰۰ را باید قدیمی‌ترین مسابقات اتومبیلرانی در جهان نامید. این مسابقات از سال ۱۹۱۰ تاکنون در آمریکا برگزار شده است. روند انجام این مسابقات فقط در زمان جنگ جهانی اول و دوم متوقف شد و بعد از آن هیچ چیزی نتوانست مانع برگزاری مسابقات اتومبیلرانی ایندی ۵۰۰ شود.
در این مسابقات هر راننده می‌تواند یک خودروی اصلی و یک خودروی پشتیبان داشته باشد و همه خودروها باید معاینات فنی خاص این مسابقات را پشت سر بگذارند. مسیر این مسابقه ۲.۵ مایل است که هر راننده باید ۲۰۰ دور این مسیر را طی کرده و در مجموع با گذراندن ۵۰۰ مایل، به خط پایان برسد.
تعداد شرکت کنندگان در این مسابقات ۳۳ نفر هستند. علاوه بر حضور تماشاچیان فراوان، شبکه ABC نیز به صورت مستقیم این مسابقات را پوشش می‌دهد. مشهورترین قهرمانان این مسابقات، ال آنسر، ریک میرز و ای جی فویت هستند که هر کدام ۴ عنوان قهرمانی را در این مسابقات به خود اختصاص داده‌اند.
مسابقات اتومبیل رانی ۲۴ ساعته لمانز
مسابقات اتومبیلرانی لمانز را شاید بتوان سخت‌ترین رقابت رانندگی دانست. رقابتی که ۲۴ ساعت به طول می‌انجامد! این مسابقات که از سال ۱۹۲۳ در اروپا آغاز شد، به تدریج به محبوبیت زیادی در میان رانندگان رسید و حالا یکی از هیجان انگیزترین مسابقات اتومبیلرانی به حساب می‌آید.
هر راننده باید در ۲۴ ساعت یک پیست طولانی که متشکل از جاده‌های صاف، بسته و پیچ‌های تند و خطرناک است، را طی کند و راننده‌ای که بیشترین مسیر را در این زمان گذرانده باشد، برنده این مسابقه است.
آنچه در این مسابقات اهمیت دارد، کیفیت فنی خودرو است. ۲۴ ساعت حرکت مداوم برای هر خودرویی یک چالش بسیار سخت و طاقت‌فرساست و دیده شده که بسیاری از خودروها در میانه راه دچار مشکلات فنی شده و از ادامه مسیر باز می‌مانند. هر خودرو ۳ راننده دارد که هر کدام باید ۸ ساعت رانندگی کنند. آمادگی بدنی و روانی رانندگان نیز از دیگر نکات مهم این مسابقات است.
از نکات قابل توجه مسابقات اتومبیلرانی لمانز باید به تصادفات وحشتناک آن اشاره کرد که در بدترین آن، در سال ۱۹۵۵، بر اثر برخورد راننده جگوار به کناره پیست و پرتاب شدن قطعات آن به میان تماشاچیان، ۸۳ نفر کشته و ۱۸۰ نفر مجروح شدند. تیم‌های پورشه، فراری، بنتلی و فورد بیشترین قهرمانی را در این رقابت‌ها به دست آورده‌اند.
مسابقات اتومبیل رانی رالی مونت کارلو
رالی مونت کارلو مهمترین مسابقات رالی جهان است که در کشور فرانسه انجام میشود. در مسابقات رالی مسیرهای مختلفی در مسیرهای برفی، بارانی، آفرود و جاده‌های مختلف برگزار میشود.
این مسابقه در ۱۷ مرحله انجام شده و در مجموع ۱۶۴۲۴۰ کیلومتر مسیر طی میشود. در کنار راننده یک نفر نقشه خوان قرار دارد که مسیر را برای راننده مشخص می‌کند.
مسابقات رالی مونت کارلو در ۱۷ دور انجام شده و زودتر از دیگران به خط پایان برسد. سباستین لوب راننده فرانسوی با کسب ۷ پیروزی، رکوردار قهرمانی در این مسابقات است.
مسابقات رالی داکار
این مسابقات یکی از بزرگترین رالی‌های دنیای اتومبیلرانی و پدر مسابقات رالی است که هر سال در آمریکای جنوبی برگزار میشود. رالی داکار در ۱۴ روز اول سال میلادی در مسیری به طول ۸۵۰۰ کیلومتر انجام میشود.
اولین بار در سال ۱۹۷۹ وقتی یک راننده فرانسوی در صحرای داکار در سنگال راهش را گم کرد به این فکر افتاد که این بیابان برای برگزاری مسابقات اتومبیلرانی مکان خوبی است. از آن زمان تا سال ها رالی داکار در این منطقه برگزار می‌شد تا وقتی که به دلیل تهدیدهای القاعده، مسیر مسابقات به آمریکای جنوبی و بیشتر در آرژانتین و شیلی منتقل شد.
در مسابقه رالی داکار، ابتدا باید خودرو در تمام طول مسیر سالم مانده و بعد در رقابت برنده شود. این مسابقات نه تنها برای خودرو، بلکه برای موتور سیکلت و کامیون هم انجام میشود. از قهرمانان این مسابقات می‌توان به جینیل دی ویلرز، استفان پرانسل و کارلوس سنز اشاره کرد.
مسابقات اتومبیل رانی فرمول یک
و اما مهمترین و پرهیجان‌ترین مسابقات اتومبیلرانی، مسابقه فرمول یک است که در طول سالهای برگزاری بیشترین حواشی و اتفاقات و مسابقات را داشته است.
فرمول یک و یا جایزه بزرگ، مسابقه ای است که اولین بار در سال ۱۹۰۶ در کشور فرانسه برگزار شد و در طول آن ۳۲ اتومبیل در طی دو روز مسیر ۱۰۴ کیلومتری مسابقات را طی کرده و در انتها تیم رنو توانست اولین عنوان قهرمانی جایزه بزرگ را از آن خود کند.
اما مسابقات جایزه بزرگ، به این صورتی که امروز شاهد آن هستیم، از سال ۱۹۵۰ آغاز شده و تاکنون با شور و هیجان بی سابقه‌ای ادامه داشته است. خودروهای حاضر در این مسابقات به دلیل اینکه چرخ‌هایشان در پهلوی خودرو و با فاصله از بدنه قرار می‌گیرند، به خودروهای «چرخ باز» معروف هستند.
قوانین مسابقات فرمول یک در طول سال‌ها و به دلایل مختلف تغییرات گوناگونی داشته اما همیشه یک سلسله قوانین مشخص برای خودروها و مسیری که باید طی کنند وجود دارد. هر فصل از مسابقات فرمول وان شامل چند سری مسابقه و گرندپری است که در پیست‌های اتومبیلرانی در سراسر جهان برگزار میشود. تعداد گرند پری‌ها در مسابقات هر سال امکان تغییر دارد. در هر فصل قهرمان کسی است که بیشترین تعداد پیروزی در هر گرندپری را داشته باشد.
ادامه مطلب مسابقات اتومبیل رانی
در مسابقات فرمول ۱، عنوان و جایزه قهرمانی در دو قسمت اهدا میشود. راننده و تیم سازنده خودرو. در حقیقت بخش بزرگی از قهرمانی راننده مدیون خدمات مهندسین و مکانیک‌های تیم و کیفیت ساخت خودروی راننده است.
مسابقات فرمول ۱ بیشترین حوادث و اتفاقات را در دنیای مسابقات اتومبیلرانی داشته است. راننده‌های بسیاری از جمله آیرتون سنا راننده برزیلی که ۳ عنوان قهرمانی را در مسابقات فرمول ۱ دارد در ۳۴ سالگی دچار حادثه شد و از دنیا رفت.
جکی استوارت نیز که ۳ عنوان قهرمانی را در اختیار داشت، در مسابقات سال ۱۹۷۳ در برخورد با گارد کنار پیست دچار حادثه شد و با اینکه توانست از این اتفاق جان سالم به در ببرد اما دیگر در هیچ مسابقه‌ای شرکت نکرد.
مایکل شوماخر آلمانی با ۷ بار قهرمانی، یکی از اسطوره‌های مسابقات فرمول ۱ است که در یک حادثه اسکی به کما رفت. با اینکه شوماخر بعد از مدتی از کما خارج شد، اما دیگر توان شرکت در مسابقات فرمول ۱ را ندارد.
مسابقات درگ
دو خودرو در مسیر مستقیم 400 متر را در کمترین زمان ممکن طی می کنند. آنها برای دستیابی به بیشترین سرعت در کمترین زمان، با دور موتوری که حداکثر توان را ارائه میدهند استارت می کنند ترکیب دور موتور و گشتاور است که توان را بوجود می آورد.
با دور موتور بالا که شروع به حرکت می کنیم اگر گشتاور لازم را داشته باشیم بجای شلیک خودرو به جلو، دور موتور افت کرده و مسابقه را از دست می دهیم. به همین دلیل است که از توربوشارژر و یا سوپرشارژر هایی با عملکرد بالا استفاده می کنند چرا که سیستم های پرخوران گشتاور ساز هستند
مسابقات اتومبیل رانی ناسکار
پیست بیضی شکل که رانندگان با حداکثر سرعت در آن می چرخند!! در این رقابت اتومبیل ها یک بار شتاب گیری کرده و با حداکثر سرعت مسیر را طی می کنند پس توان زیادی را می طلبند و نیازی به گشتاور بالا نیست.
مسابقات اتومبیل رانی دریفت
در مسابقات دریفت نیاز به گستره گشتاور است یعنی گشتاور بالا در تمامی دورها باید ثابت بماند مثالی که قضیه را واضح تر می کند:
در دور 3000 وارد پیچ می شویم بدون آنکه بتوان دنده را تعویض کرد دور را بالا می بریم و وقتی از پیچ خارج می شویم دور تا 8000RPM رفته است. پس نیاز داریم گشتاور در این رنج دورموتور ما را ساپورت کند تا دریفت اصولی و بی نقصی را اجرا کنیم.
با کمی دقت متوجه میشویم که اکثرا اتومبیل های دریفت از سیستم پرخوران استفاده می کنند مخصوصا توربوشارژر. چرا که توربو قوس گشتاور در نمودار توان و گشتاور را باز می کند و به خط صاف نزدیک می کند و این همان گستره گشتاور است.
مسابقات رالی قهرمانی جهانی WRC
مسابقات رالی قهرمانی جهان است که زیر نظر فدراسیون جهانی اتومبیلرانی، FIA، برگزار میشود و در کنار مسابقات فرمول یک، WTCC (ویژه اتومبیل‌های بزرگ و تفریحی) و WEC (استقامت خودروهای اسپورت)، یکی از چهار رقابت اتومبیلرانی در سطح جهان محسوب میشود.
رالی یکی از پر چالش ترین رقابت های اتومبیلرانی است که با حداکثر سرعت ممکن در جاده های خاکی یا آسفالت شده مدام در حال تعویض دنده اند این رقابت ها ترکیب پیچیده ای از توان و گشتاور را طلب می کنند.
مسابقات اتومبیل رانی ریس race سرعت
نوعی مسابقه اتومبیلرانی است که در پیست اتومبیلرانی انجام میشود و خودروها باید پیست را با سرعت طی کنند و هر خودرویی که زودتر به نقطه پایان برسد برنده مسابقه خواهد بود.
رالی
نوعی مسابقه اتومبیلرانی است که در مسیرهای مختلف با نوع سطح گوناگون اعم از خاکی، گلی، سنگی و آسفالت برگزار میشود. در برخی کلاس‌های رالی، شرکت‌کنندگان نه به صورت همزمان بلکه با فواصل زمانی مشخص وارد مسیر مسابقه می‌شوند.
مسابقات اتومبیل رانی کارتینگ
مسابقه کارتینگ نوعی از ورزش موتوری با خودروهای چرخ‌باز است. اینگونه خودروهای چهارچرخه کوچک و چرخ‌باز کارت نام دارند. با ماشین‌های کارت معمولاً در مسیرهای کارت‌سواری در مقیاس کوچک نسبت به بزرگراه‌های واقعی ساخته می‌شوند مسابقه داده میشود.
کارتینگ معمولاً به عنوان گام نخست در مسیر رسیدن به ورزش‌های پرخرج‌تر خودروسواری به شمار می‌آید. اگر مسیرگاه کارتینگ درون یک ساختمان باشد به این نوع کارتینگ، کارتینگ سرپوشیده (Indoor Karting) گفته میشود.
مسابقات اتومبیل رانی آفرود Off-road
آفرود یا بیابانی، گونه‌ای از مسابقات اتومبیلرانی هستند که در پیست‌های دارای عوارض دشوار طبیعی (و نه در میان مناطق بکر طبیعی) برگزار می‌شوند. در این نوع از مسابقات معمولاً از خودروهای شاسی بلند (SUV) استفاده میشود و این مسابقات فرصت مناسبی برای خودروسازان بزرگ تولیدکننده خودروهای شاسی بلند چون رنجرور، لندرور، نیسان، پاترول، میتسوبیشی پاجرو، تویوتا لندکروزر و… هستند تا قدرت، سرعت و تکنولوژی محصولات جدیدشان را نمایش دهند و برای به دست آوردن مشتریان بیشتر به رقابت بپردازند.
معمولاً این مسابقات در مسیرهای خاکی، گلی، صخره‌ای و ناهموار شنی و کویری برگزار میشود. پیروزی هر گروه در این مسابقات بستگی به قدرت موتور، توان جعبه دنده، مقاومت شاسی و البته مهارت راننده و نقشه‌خوان در مسیرهای سخت دارد.
بزرگ ترین مسابقات اتومبیل رانی جهان
در این فهرست سعی کرده‌ایم به مهمترین رقابت‌های دنیا در حوزه‌های مختلف، از رالی تا جایزه بزرگ بپردازیم. در ادامه با جذاب‌ترین مسابقات اتومبیلرانی آشنا میشویم.
- جایزه بزرگ موناکو
- مسابقات اتومبیلرانی دیتونا 500
- مسابقات ایندی 500
- مسابقات اتومبیلرانی 24 ساعته لو مان
- جایزه بزرگ سنگاپور
- جایزه بزرگ ابوظبی
- مسابقات رالی مونت کارلو
- مسابقات رالی داکار
- مسابقات اتومبیلرانی تریپل آ تگزاس 500
- مسابقات اتومبیلرانی کوکاکولا 600
جایزه بزرگ موناکو
این مسابقه یکی از قدیمی‌ترین و مهمترین مسابقات فرمول یک به حساب می‌آید. جایزه بزرگ موناکو یک ضلع مثلث طلایی رقابت‌های فرمول یک بوده و هر سال در منطقه تفریحی مونت‌کارلو برگزار میشود. محبوبیت قابل توجه این مسابقه و قدمت تاریخی مثال‌زدنی، آن را به یکی از بزرگترین رویدادهای دنیای اتومبیلرانی تبدیل کرده است. نخستین دوره از جایزه بزرگ موناکو در سال 1929 برگزار شد.
بسیاری از طرفداران، پیست مخصوص این مسابقه را «تصویری مثال‌زدنی از زیبایی و بزرگی» توصیف می‌کنند. این پیست خیابان‌های موناکو را در بر گرفته و شامل پیچ‌های تند، سربالایی و سرازیری‌های متعدد میشود. این موارد در کنار یک تونل، آن را به یکی از چالش‌‌برانگیزترین مسیرها در دنیای اتومبیلرانی تبدیل کرده‌اند. از موفق‌ترین راننده‌ها در پیست موناکو می‌توان گراهام هیل و آیرتون سنا را نام برد. سنا با شش پیروزی رکورددار قهرمانی در این مسابقات است.
مسابقات اتومبیل رانی دیتونا 500
سری مسابقات دیتونا 500 یکی از معروف‌ترین رویدادهای رقابت‌های نسکار (NASCAR) بوده و به صورت سالیانه در پیستی مخصوص در دیتونا بیچ ایالت فلوریدا برگزار می‌شوند. این مسابقه در کنار رویداد Coke Zero 400 یکی از دو رویداد اتومبیلرانی برگزار شده در این شهر است. دیتونا 500 از امن‌ترین و کنترل‌شده‌ترین رویدادهای نسکار به حساب می‌آید. نخستین دوره این مسابقات در سال 1959 و همزمان با احداث پیست مخصوص آن برگزار شد.
این رقابت‌ها از سال 1982 به عنوان یکی از مهمترین مسابقات سالیانه نسکار برگزیده شدند. پیروزی در دیتونا 500 امتیاز قابل توجهی را برای تیم برنده به همراه خواهد داشت. مسیر این مسابقه کاملا از آسفالت بوده و حدود 4 کیلومتر است. بیشترین پیروزی در رقابت‌های دیتونا متعلق به ریچارد پتی با 7 پیروزی است. مقام موفق‌ترین تولیدکننده نیز با 23 پیروزی در اختیار شرکت شورلت قرار دارد.
جایزه بزرگ سنگاپور
سنگاپور به عنوان یکی از ثروتمندترین کشورهای دنیا میزبان برخی از مهمترین رویدادهای ورزشی و سرگرمی است. مسابقه جایزه بزرگ سنگاپور یکی از بخش‌های جام جهانی فرمول یک بوده و در پیست خلیج مارینا در این کشور برگزار میشود. این پیست نخستین مسیر تخصصی رقابت‌های فرمول یک در آسیا به حساب می‌آید. اولین برنده این مسابقه راننده‌ای اسپانیایی به نام فرناندو آلونسو از تیم رنو بود.
از شرایط خاص این رقابت می‌توان به گرمای بالا اشاره کرد. این گرما چالش متفاوت و جدیدی بر سر راه رانندگان فرمول یک است. پیست خلیج مارینا مسیری پیچ در پیچ بوده و به عنوان یکی از دشوارترین‌ها در نوع خود شناخته میشود. از موفق‌ترین راننده‌ها در مسابقات اتومبیلرانی جایزه بزرگ سنگاپور می‌توان سباستیان فتل و لوئیز همیلتون را نام برد.
مسابقات اتومبیل رانی ابوظبی
کشور امارات در سالهای گذشته تلاش‌های متعددی برای برگزاری رویدادهای ورزشی جهانی کرده است. یکی از موفق‌ترین این تلاش‌ها مسابقه جایزه بزرگ ابوظبی بوده که نخستین دوره آن در سال 2009 جریان یافت.
این رویداد عضوی از رقابت‌های فرمول یک است. این مسابقات در روز شروع شده و تا شب ادامه پیدا می‌کنند. لقب قهرمان جایزه بزرگ ابوظبی با پنج پیروزی به لوئیز همیلتون انگلیسی تعلق دارد. از موفق‌ترین تولیدکنندگان در این رویداد نیز می‌توان به مرسدس و رنو اشاره کرد.
مسابقه جایزه بزرگ ابوظبی در جزیره یاس برگزار شده و مساحت پیست آن 25.5 کیلومتر مربع است. از ویژگی‌های برجسته این رقابت‌ها می‌توان به شکوه و جلال آنها اشاره کرد؛ شکوه و جلالی که به ابزار قدرت‌نمایی و فخرفروشی شیخ‌های عرب تبدیل شده است.
مسابقات اتومبیلرانی تریپل آ تگزاس 500
پیست 500 مایلی تگزاس تاکنون میزبان برخی از هیجان‌انگیزترین رویدادهای دنیای اتومبیلرانی بوده است. مسابقات تریپل آ تگزاس پیش از این با نام دیکیز شناخته می‌شدند. این رقابت‌ها از محبوب‌ترین مراحل مسابقات نسکار بوده و سالیانه در نخستین هفته ماه نوامبر برگزار می‌شوند.
این مسابقه از طرفداران فراوانی برخوردار بوده و تاکنون فیلم‌های زیادی با محوریت آن ساخته شده‌اند. از معروف‌ترین این فیلم‌ها می‌توان به Talladega Nights: The Ballad of Ricky Bobby اشاره کرد. در حال حاضر رکورد بیشترین پیروزی در این رقابت‌ها در اختیار جیمی جانسون با پنج قهرمانی است.
مسابقات اتومبیلرانی کوکاکولا 600
لقب طولانی‌ترین مسابقه در تقویم نسکار به رویداد 600 مایلی کوکاکولا تعلق می‌گیرد. این مسابقه شامل 400 دور 1.5 مایلی میشود. نخستین دوره این رقابت‌ها در سال 1960 برگزار شد. از آن زمان شاهد تبدیل این رویداد به یکی از مهمترین مراحل نسکار بوده‌ایم. سالیانه میلیون‌ها نفر در سرتاسر کره زمین به مشاهده مسابقه کوکاکولا 600 می‌پردازند.
این مسابقات در پیست شارلوت در شهر کانکورد دنبال می‌شوند. بزرگترین رقیب کوکاکولا 600 را می‌توان مسابقه 500 مایلی ایندی دانست که به صورت همزمان با آن برگزار می‌گردد.
مهارت های لازم برای شرکت در مسابقات اتومبیلرانی
مسابقات اتومبیلرانی یک ورزش است و مانند مابقی ورزش‌های دیگر نیاز به مهارت‌ها و توانایی‌های خاص خود دارد. اصلی‌ترین و مهمترین مهارت در مسابقات اتومبیلرانی حرفه‌ای، برخورداری از تمرکز بالا است.
رانندگان در مسابقات رالی و حتی کارتینگ، باید تمام حواسشان را بر روی نحوه رانندگی خود متمرکز کنند تا قادر باشد در کوتاه‌ترین زمان ممکن، بهترین واکنش را نسبت به اتفاقات پیرامون خود نشان دهند. باید این موضوع را در نظر گرفت که در مسابقات اتومبیلرانی کیفیت و نوع رانندگی افراد بسیار تاثیرگزار‌تر از سرعت اتومبیلشان است.
یک راننده حرفه‌ای مسابقات اتومبیلرانی می‌بایست بداند چه موقع بهترین زمان برای شتاب‌گیری است و باید بتواند سرعت بالای خود را حتی در سر پیچ‌ها حفظ کند. بسیاری از این مهارت‌ها قابل یادگیری در باشگاه‌های موتورسواری و اتومبیلرانی است و پیشنهاد میشود اگر مایل هستید به یک راننده حرفه‌ای مسابقات اتومبیلرانی تبدیل شوید، حتما در کلاس‌های این باشگاه‌ها ثبت نام کنید.