تاریخچه ورزش بیلیارد در ایران
قوانین بازی بیلیارد ،میز بیلیارد در محیطی سرپوشیده و بر روی میز مستطیلی شکل که با پارچه ای سبز رنگ پوشیده شده است به همراه گوی‌هایی با رنگ‌های مختلف و یک چوب که با آن به توپ‌ها ضربه می‌زنند انجام می‌شود. تاریخ دقیقی از اختراع این بازی در دست نیست اما بر طبق تحقیقات و گزارش‌ها در قرن ۱۶ میلادی و در فرانسه نوعی بازی شبیه به بیلیارد رواج داشته است.
ورو میز بیلیارد به ایران
بازی بیلیارد توسط روس و انگلیسی‌ها به ایران وارد شد. تا پیش از سال ۱۳۴۲ بیلیارد تنها توسط افراد به خصوصی مانند بازنشستگان ارتش، هنرمندان و نظامیان انجام می‌گرفت اما از آن سال به بعد این بازی در مکان‌های عمومی مختلف مانند کلوپ‌های ورزشی راه پیدا کرده و به عمومیت رسید. در سال ۱۳۸۰ با تاسیس فدراسیون بولینگ و بیلیارد جمهوری اسلامی، بازی بیلیارد به صورت همگانی درآمده و به رسمیت رسید.
قوانین بازی بیلیارد
قوانین حاکم بر بازی بیلیارد از حدود سال ۱۷۷۰ تا ۱۹۲۰ همان قوانین حاکم بر بازی بیلیارد در انگلستان بود. این بازی بر روی یک میز بزرگ به شکل مکعب مستطیل با سه توپ و شش حفره انجام می شد.
استاندارد میز بیلیارد
در قرن ۱۸ اندازه استاندارد میزها دو به یک، یعنی طول دو متر و عرض یک متر بود. قبل از این ابعاد استانداردی برای ساختن میز وجود نداشت. اصول بازی بیلیارد انگلیسی به واسطه بازی اسنوکر که یک بازی پیچیده، رنگارنگ و مرکب از جنبه های دفاعی و تهاجمی بود، ادامه پیدا کرد با این تفاوت که در بازی اسنوکر از ۲۲ توپ و در بازی بیلیارد انگلیسی از ۳ توپ استفاده می شد.
هدف این بازی
ابتدا با ضربه زدن به توپ سفید به سمت مثلث توپ‌های رنگی، بازی را می‌شکنیم و در اصطلاح با ایجاد بریک بازی بیلیارد را آغاز می‌کنیم. پس از این ضربه ۲ حالت پیش می‌آید: اول اینکه هیچ توپی وارد سوراخ‌های میز نشود، بنابراین بازی به حریف سپرده خواهد شد. دوم اینکه یکی از توپ‌ها وارد سوراخ‌ها شود، که در این حالت بازی در دست شما قرار می‌گیرد. در این حالت شما باید یک توپ رنگی به غیر از شماره ۸ را انتخاب کنید و بگویید که قصد دارید آن را به کدام سوراخ وارد کنید.
نکته
قوانین بازی بیلیارد اگر توپ هدف را به سوراخ وارد کردید، می‌توانید تک تک سایر توپ‌های رنگی را نیز وارد سوراخ‌ها کنید. هدف این است که ابتدا توپ‌های رنگی را وارد سوراخ کنید و پس از اتمام آن‌ها توپ شماره هشت (ایت بال) را وارد سوراخ کنید. هر کسی که ایت بال را وارد سوراخ کند برنده است. به یاد داشته باشید که در این بازی باید بگویید که کدام توپ را می‌خواهید وارد کدام سوراخ کنید، چراکه اگر این انتخاب را کنید و توپ وارد سوراخ نشود، خطا رخ خواهد داد.در انتهای مطلب با کلیه قوانین این بازی بهتر آشنا خواهید شد.
چوب میز بیلیارد
گچ
نوک چوب بیلیارد که قبلا اشاره کردیم از جنس فوم یا چرم است. این دو ماده اصطکاک کافی برای انتقال نیرو به توپ سفید را ندارند. برای رفع این مشکل از وسیله‌ای به نام گچ (chalk) که باعث افزایش اصطکاک نوک چوب و در نتیجه انتقال نیرو به توپ سفید می‌گردد. جنس گچ از پودر نرمی که تالک نام دارد، پدید می‌آید.
مثلث میز بیلیارد
اصطلاحات بیلیارد
Break: اولین ضربه ای که در شروع بازی به توپ زده می‌شود.
Cue Ball: به توپ سفید که بدون شماره است و بازیکن فقط حق ضربه زدن به آن را دارد گفته می‌شود.
Object Ball (توپ هدف): اولین توپ که با توپ سفید به آن ضربه زده می‌شود.
Pockets: حفره‌ها یا کیسه‌های میز بیلیارد که توپ‌ها به درون آن وارد می‌شوند.
ادامه مطلب
Rail: به دیواره‌های میز یا زمین بازی گفته می‌شود.
Scratch: در صورتی که کیوبال یا توپ سفید وارد پاکت شود، خطای Scratch رخ می‌دهد و بازیکن جریمه می‌شود.
Pocketing a ball: به وارد کردن توپ داخل پاکت گفته می‌شود.
Frozen: در شرایطی که توپ به دیواره میز یا توپ دیگر چسبیده و ضربه زدن به آن کمی دشوار باشد این اصطلاح را به کار می‌برند.
Banking a shot: اگر بازیکن به توپ سفید یا کیوبال ضربه بزند و کیوبال به توپ دیگر ضربه وارد کرده و آن توپ با برخورد به کناره میز وارد پاکت شود، این اصطلاح را به کار می‌برند.
نحوه گرفتن چوب بیلیارد قوانین بازی بیلیارد
قسمت ضخیم چوب را با دست غالب( اگر راست دست هستید دست راست و در غیر این صورت دست چپ) خود بگیرید و پشت دست تان را به سمت بالا ببرید. مانند تصویر زیر با انگشت اشاره و شصت دست دیگر، انتهای چوب را بگیرید و سعی کنید دور آن یک حلقه ایجاد کنید سپس لبه دست تان را بر روی میز قرار دهید.
نحوه صحیح ایستادن در پشت میز بیلیارد
پای غیر قالب خود را جلوتر از پای غالب قرار دهید؛ فاصله بین دو پا باید حدود ۶۰ سانتی متر باشد. بالا تنه خود را کمی به سمت میز نزدیک کنید و برای کنترل بیشتر به سمت جلو خم شوید.
آموزش هدف گیری در بیلیارد قوانین بازی بیلیارد
برای نشانه گیری صحیح این مراحل را دنبال کنید:
- تصور کنید یک توپ نامرئی در کنار توپ هدف شما قرار دارد.
- مرکز توپ نامرئی که در کنار توپ اصلی قرار دارد را مشخص کنید.
- سعی کنید بین کیوبال و توپ فرضی زاویه مشخصی در نظر بگیرید به شکلی که در یک راستا قرار بگیرند.
- اکنون چوب را به سمت عقب ببرید و به سمت توپ فرضی که مشخص کرده اید، به کیوبال ضربه بزنید.
آموزش کامل و حرفه ای بازی بیلیارد
تا اینجا با بیلیارد،قوانین بازی بیلیارد انواع و اصطلاحات آن آشنا شدید حالا به هدف اصلی این مقاله برمی‌گردیم؛ چگونه در بیلیارد حرفه ای شویم؟ همان طور که در این مقاله مطالعه کردید، بازی بیلیارد به سبک‌های مختلفی طبقه بندی می‌شود که هر کدام قوانین و اصول مخصوص به خود را دارند.
در ادامه این مقاله سبک پول( pool ) و نوع ۸ بال آن را که از مشهورترین و پرطرفداران ترین سبک‌های بیلیارد است را به شما آموزش می‌دهیم.
گام اول
تعداد توپ‌ها در این بازی ۱۵ عدد است؛ شماره ۱ تا شماره ۷ تک رنگ هستند و رنگ‌های آن به ترتیب شامل زرد، آبی، قرمز، بنفش، نارنجی، سبز و زرشکی می‌باشد. توپ شماره ۸ مشکی و بقیه آن‌ها از شماره ۹ تا ۱۵ به ترتیب رنگ‌های گفته شده اما به صورت دو رنگ تقسیم می‌شود.
توپ‌ها از این جهت با یکدیگر تفاوت دارند که هر بازیکن بداند کدام یک از آن‌ها را باید داخل پاکت یا حفره‌ها کند.
بر روی میز بیلیارد یک حفره کوچک سیاه رنگ را مشاهده می‌کنید؛ این نقطه مکان قرارگیری توپ سفید یا Cue Ball است. توپ را رو به رو این حفره قرار دهید.
گام دوم
نوبت چینش توپ‌های رنگی است. با کمک راک یا مثلت توپ‌ها را در یک چهارم آخر میز قرار می‌دهید توپ شماره ۸ در وسط مثلث و شماره یک در نوک آن باید قرار گرفته باشد. بعد از اطمینان از مرتب بودن توپ‌ها می‌توانید راک را بردارید.
گام سوم
این بازی توسط دو نفر اجرا می‌شود و معمولا با قرعه کشی مشخص می‌کنند که کدام یک ضربه اول را به توپ وارد کند.
با توجه به توضیحات بالا، بازیکن در مقابل کیوبال یا توپ سفید ایستاده و آماده ضربه زدن به آن می‌شود؛ سپس با دقت بالا و ضربه ای نسبتا شدید به کیوبال ضربه می‌زند که در نتیجه آن توپ‌ها از حالت مثلثی شکل خارج شده و پراکنده می‌شوند.
گام چهارم
وقتی که اولین بازیکن ضربه اول را وارد می‌کند، توپی که وارد پاکت شده است توپ هدف او خواهد بود. برای مثال، اگر توپ تک رنگ وارد پاکت شود از آن پس در ادامه بازی، بازیکن باید سایر توپ‌های تک رنگ را وارد پاکت‌ها کند و درنهایت با وارد کردن توپ شماره ۸ درون پاکت، برنده بازی شود.
برای جلوگیری از تقلب بهتر است در ابتدای بازی توپ هدف خود را اعلام کنید. ممکن است در ضربه اول گروهی از هر دو توپ‌ها وارد حفره‌ها شود؛ یعنی هم توپ‌های تک رنگ و هم دو رنگ.
در این حالت بازیکنی که ضربه را وارد کرده می‌تواند به دلخواه توپ هدف خود را تعیین کند. البته دقت داشته باشد که توپ‌هایی که در وضعیت بهتری قرار دارند را انتخاب کند.
گام پنجم قوانین بازی بیلیارد
بعد از ضربه اول دو نتیجه حاصل می‌شود: یکی از توپ‌ها داخل پاکت وارد شده یا حداقل ۴ توپ به ریل یا باندهای میز برخورد می‌کند. اگر هیچ کدام این نتایج اتفاق نیفتند، برای بازیکن خطا در نظر گرفته می‌شود.
در صورت خطا بازیکن حریف دو انتخاب خواهد داشت:
- مجددا توپ‌ها را چیده و بازی را از ابتدا شروع کند.
- بازی را به همان شکل ادامه دهد.
وقتی که اولین بازیکن ضربه اول را وارد می‌کند، ممکن است وضعیت‌های متفاوتی به وجود بیایند که در پایین هر کدام آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
ضربه اول صحیح است اما توپ سفید یا کیوبال به جای توپ‌های هدف وارد پاکت می‌شود.
در این شرایط می‌توان از ۳ طریق زیر بازی را ادامه داد:
- این عمل خطا است پس ضربه بعدی را بازیکن حریف وارد می‌کند.
- توپ‌هایی که وارد پاکت شده است در همان جا باقی می‌ماند.
- زمین آزاد می‌شود؛ یعنی بازیکن حریف می‌تواند توپ هدف( تک رنگ یا دو رنگ بودن) آن را به دلخواه انتخاب کرده و ضربه را وارد کند.
پس از اولین ضربه، توپ از زمین خارج می‌شود.
در صورت بروز این خطا دو راه وجود خواهد داشت:
- بازیکن به بازی ادامه دهد.
- مجددا کیوبال را بردارد و در جای مناسب خود قرار دهد و اولین ضربه را وارد کند.
- اگر پس از ضربه توپ شماره ۸ وارد پاکت شود.
- بازیکن بازی را ادامه دهد.
- بازیکنی که ضربه را زده است می‌تواند درخواست کند که مجددا توپ‌ها چیده شده و ضربه جدیدی وارد شود.
گام ششم قوانین بازی بیلیارد
بعد از اولین ضربه و انتخاب توپ‌های هدف بازی ادامه پیدا می‌کند. روال بازی ۸ بال به این صورت است: هر بازیکن باید توپ‌های گروه خود را به درون پاکت‌ها وارد کند؛ در صورتی که بازیکن نتواند توپ‌های هدف را به داخل حفره‌ها بیاندازد، نوبت ضربه بعدی به بازیکن حریف می‌رسد.
بازی به همین شکل ادامه می‌یابد تا هر بازیکن توپ‌های هدف گروه خود را وارد پاکت‌ها کند و سپس نوبت به توپ شماره ۸ برسد. فردی که بتواند زودتر توپ شماره ۸ را به درون سبد وارد کند، برنده بازی می‌شود.
قوانین بازی بیلیارد
- در ابتدا باید توپ‌های هدف را وارد سبد کرده و سپس اقدام به وارد کردن توپ شماره ۸ به درون پاکت‌ها کنید.
- هنگامی که نوبت به توپ شماره ۸ رسید، سعی کنید با اولین ضربه آن را به درون سبد وارد کنید؛ با توجه به موقعیت توپ نزدیک ترین حفره یا پاکت به آن را انتخاب کنید و با نشانه گیری گیری صحیح و دقت بالا به توپ ضربه بزنید. اگر موفق نشدید توپ شماره ۸ را به داخل پاکت وارد کنید، نوبت به بازیکن حریف می‌رسد.
- پیش از ضربه زدن به توپ شماره ۸ سبد انتخابی خود را انتخاب نکنید؛ برای مثال، نگویید که می‌خواهید توپ را به درون پاکت گوشه میز بیاندازید چون اگر این اتفاق نیفتد شما بازی را باخته اید.
- در صورتی که تنها یک توپ هدف روی میز باقی مانده است و شما می‌خواهید آن را به همراه توپ شماره ۸ وارد پاکت کنید، توجه داشته باشید که ابتدا باید توپ هدف وارد شود اگر با ضربه شما توپ ۸ به درون حفره بیفتد، شما بازی را باخته اید.